In de beperking toont zich de meester – Frans Feldberg over data, AI en succesvolle innovatie

Op 10 & 11 september vindt in Jaarbeurs Utrecht Data Expo 2025 plaats: hét event voor data, AI en digitalisering. Frans Feldberg, hoogleraar, ondernemer en medeoprichter van diverse data-initiatieven, opent het event op donderdag 11 september met de keynote "AI: in de beperking toont zich de meester!" In aanloop naar zijn presentatie sprak Data Expo met Feldberg over de kansen én uitdagingen van de huidige overvloed aan data en de opkomst van AI.

Datagedreven innovatie: theorie versus praktijk
Op papier lijkt het een droomscenario: enorme hoeveelheden data, waarmee je betere beslissingen kunt nemen, klanten beter leert kennen en nieuwe diensten ontwikkelt. In de praktijk blijkt dat vaak lastig. “Onderzoek laat zien dat 70 tot 80 procent van de dataprojecten hun doelen niet haalt,” zegt Feldberg. “We hebben de technologie en de data, maar slagen er niet altijd in de noodzakelijke randvoorwaarden voor succes in te vullen.”

Volgens Feldberg ligt de sleutel in een gemeenschappelijk verhaal rondom data- en AI-gedreven innovatie. “Alle betrokkenen, business, IT én data professionals, moeten begrijpen waarom iets wordt gedaan, niet alleen hoe. Veel organisaties starten met het ‘hoe’ van AI, maar het ‘waarom’ is minstens zo belangrijk.”

Data vraagt om maatwerk
Data en AI raken elk aspect van een organisatie, van waardecreatie tot waardelevering en -behoud. “Een businessmodel gaat over drie kernvragen: hoe creëer je waarde, hoe lever je die aan de juiste doelgroep en hoe zorg je dat er waarde overblijft?” legt Feldberg uit.

Hij benadrukt dat organisaties geconfronteerd worden met concurrenten die klanten vaak beter kennen dan zijzelf. “Dit roept strategische vragen op: wat betekent dit voor jouw relaties met klanten, werknemers, leveranciers en partners? En hoe werk je samen binnen je eigen organisatie?”
Er bestaat geen universele blauwdruk. “Elke organisatie opereert in een eigen context. Data en AI vragen om maatwerk, experimenteren en leren – maar ze bieden ook kansen om je te onderscheiden.”

Het gedeelde verhaal als succesfactor
Technologie alleen bepaalt het succes van een dataproject zelden. “Het is een samenspel van organisatie, mensen, governance, data management en technologie,” zegt Feldberg. “Data projecten zijn multidisciplinair; business, IT en data professionals spreken vaak verschillende talen. Zonder een gedeeld verhaal is succes bijna onmogelijk.”
Dit proces, ook wel ‘alignment’ genoemd, blijkt cruciaal. “Je kunt de beste infrastructuur hebben en de slimste algoritmes, maar als de teams elkaar niet begrijpen, kom je er niet. Een gedeeld verhaal is de oplossing.”

De hype voorbij: AI in perspectief
Is AI fundamenteel anders dan eerdere dataprojecten? “Ja en nee. AI is datagedreven technologie. Veel succes- en faalfactoren zijn hetzelfde als bij dataprojecten – zoals datakwaliteit, niet sexy maar cruciaal.”

Generatieve AI zoals ChatGPT trekt veel aandacht, maar brengt ook risico’s mee. “De snelheid van ontwikkelingen stelt organisaties voor een uitdaging: hebben ze het absorptievermogen om relevante toepassingen te onderscheiden van hype? En hoe passen ze AI verantwoord toe?”
Feldberg waarschuwt voor overhaaste beslissingen. “AI wordt vaak overdreven gepresenteerd: het lost niet alle problemen op. Begrijpen wat AI wél en niét kan, helpt bij realistische verwachtingen en succesvolle toepassing.”

Keynote: van theorie naar praktijk
Tijdens zijn keynote geeft Feldberg inzicht in de verschillende soorten AI, hun beperkingen en hoe organisaties ze effectief kunnen inzetten. “Ik geef ook concrete handvatten voor verantwoord gebruik van AI. De vraag ‘Waar kunnen we morgen mee beginnen?’ zal zeker worden beantwoord. Zo kan je je na mijn keynote écht ‘meester’ noemen.”

Frans Feldberg, Hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam, opent Data Expo 2025 op donderdag 11 september met zijn keynote: AI: in de beperking toont zich de meester!

Claim vandaag nog je gratis ticket via www.data-expo.nl