QuSoft onderzoekscentrum voor kwantum-software gelanceerd

QuSoft, het eerste onderzoekscentrum dat zich specifiek richt op kwantum-software, is op donderdag 3 december 2015 gelanceerd. Het centrum is een gezamenlijk initiatief van CWI, UvA en VU, en wordt gevestigd op Amsterdam Science Park. Het onderzoek van QuSoft is complementair aan dat van QuTech, dat zich richt op de ontwikkeling van kwantum-hardware. Daarmee versterkt het nieuwe centrum de positie van Amsterdam en Nederland in de wereldtop van onderzoek op het gebied van kwantuminformatica.

QuSoft is het geesteskind van Harry Buhrman, leider van de onderzoeksgroep 'Algorithms and Complexity' bij het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) en hoogleraar Informatica aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hij en Kareljan Schoutens, hoogleraar Theoretische Natuurkunde bij UvA, vormen de directie van het nieuwe centrum, dat voortbouwt op de uitstekende reputatie van deze twee Amsterdamse instellingen op het gebied van quantum computing en kwantuminformatica. Zij zullen gezamenlijk leiding geven aan het onderzoek met als doel nieuwe protocollen, algoritmen en toepassingen te ontwikkelen voor kleine en middelgrote prototypen van de kwantumcomputer.

De focus van QuSoft ligt op de ontwikkeling van kwantum-software. Dat vereist fundamenteel andere technieken en benaderingen dan de ontwikkeling van traditionele software vanwege de bijzondere kwantummechanische eigenschappen van de kwantumcomputer, zoals superpositie, interferentie en verstrengeling. De belangrijkste onderzoeksopdracht is om software te ontwikkelen en toepassingen te vinden die de uitzonderlijke kracht van kwantumcomputers kunnen benutten.

Onderzoeksgebieden
QuSoft zal zich met name richten op onderzoeksgebieden en toepassingen voor een klein aantal qubits, het testen en debuggen van kwantumsystemen, en kwantumarchitecturen. Daarnaast wordt kwantumcryptografie een belangrijk onderzoeksonderwerp. Omdat de meeste moderne cryptografische versleutelingsmethoden heel eenvoudig gekraakt kunnen worden zodra de eerste werkende kwantumcomputers beschikbaar zijn, is de ontwikkeling van nieuwe cryptografische protocollen en toepassingen van cruciaal belang voor de beveiliging van onze economische infrastructuur.

Harry Buhrman: "De lancering van het QuSoft onderzoekscentrum is geweldig nieuws en versterkt de centrale positie van Amsterdam in dit belangrijke onderzoeksgebied. Daarmee kunnen we ons werk op het gebied van toepassingen en software ontwikkeld voor het soort kwantumcomputers dat nu zo dichtbij lijkt, opschalen. Investeringen in de wetenschap en ontwikkeling van kwantum-software zijn cruciaal, aangezien niemand op dit moment echt volledig begrijpt hoe die bijzondere mogelijkheden van de toekomstige kwantum-hardware goed zijn te benutten."

Structurele financiering
Naast investeringen vanuit CWI en VU zal QuSoft structurele financiering ontvangen via UvA's onderzoekszwaartepunt 'Quantum Matter and Quantum Information' (QM&QI), een samenwerkingsverband van vier onderzoeksinstituten van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. Het nieuwe centrum wordt ondergebracht bij CWI, gevestigd op Amsterdam Science Park. De huidige activiteiten van de onderzoeksteams bij QuSoft zijn al stevig verankerd binnen CWI en UvA. Het centrum biedt onderdak aan vier onderzoeksgroepen, elk met vele promovendi en postdocs, en wil uiteindelijk doorgroeien naar 35 tot 40 onderzoekers. Voor de VU biedt de deelneming in QuSoft de mogelijkheid om mee te doen in het belangrijke en boeiende onderzoeksgebied van de quantum software en zijn toepassingen.

Kareljan Schoutens: "Het daadwerkelijke ontwerp van software en hardware voor kwantum-ICT leidt tot een reeks van vragen die alleen kunnen worden beantwoord in een samenwerking tussen verschillende disciplines. Wat QM&QI bijzonder maakt is dat in dit onderzoekszwaartepunt natuurkundigen, computerwetenschappers en wiskundigen gezamenlijk onderzoeken hoe kwantumprincipes snellere berekeningen en betere informatiebeveiliging mogelijk kunnen maken, en welke kwantumsystemen daarvoor dan het best geschikt zijn. We zijn heel blij met de aanvullende financiering, waarmee we een van onze onderzoeksspeerpunten, de ontwikkeling van kwantum-software, uit kunnen breiden en stevig neer kunnen zetten in een nieuw onderzoekscentrum."

De lancering van QuSoft is ook buiten Nederland enthousiast ontvangen en heeft veel positieve reacties opgeleverd uit de Europese en Noord-Amerikaanse quantum computing-wereld. De structurele financiering maakt het mogelijk om de bestaande banden met onderzoeksinstituten specifiek gericht op quantum computing en met onderzoekers bij industriepartners als Google, Microsoft en ID Quantique verder te verstevigen en te bestendigen.